Khi chúng ta gọi ai đó là bạn, tất nhiên, người đó cũng xem chúng ta là bạn, chúng ta thích người đó, chơi với họ và ngược lại họ cũng vậy. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sự tương tác qua lại này có lẽ chỉ đúng với 50% trường hợp, hay nói cách khác, tình bạn thật sự dường như chỉ có ở khoảng 1/2 số bạn bè của chúng ta.

Được dẫn dắt bởi các nhà khoa học đến từ Học viện công nghệ Masachusetts (MIT), nghiên cứu được thực hiện dựa trên việc phân tích mối quan hệ bạn bè của 84 đối tượng nằm trong độ tuổi từ 23-38, đặc biệt, những người này đều đang theo học tại cùng một lớp quản trị kinh doanh. Các tình nguyện viên được yêu cầu lập một bảng xếp hạng bạn bè trong lớp của họ dựa trên mức độ gần gũi theo thang điểm 5, trong đó, 0 điểm hàm ý "tôi chả biết tên này là ai cả", và 5 điểm nghĩa là "một trong những người bạn thân nhất của tôi".

Các nhà nghiên cứu nhận thấy trong khi 94% đối tượng mong muốn tình cảm của họ nhận được sự hồi đáp, nhưng thực chất con số này chỉ là 53%. Tuy vẫn còn hạn chế do quy mô của nghiên cứu vẫn còn rất nhỏ song kết quả này lại phù hợp với dữ liệu từ nhiều nghiên cứu khác đã được thực hiện trong cả thập kỷ qua, với sự tham gia của hơn 92.000 người và tỷ lệ tồn tại tình cảm thật giữa những người bạn cũng chỉ dao động từ 34-53%.

Nguyên nhân tạo ra khoảng cách về mặt nhận thức này có thể xuất phát từ định nghĩa mơ hồ của mỗi chúng ta về cái gọi là tình bạn, hoặc cũng có thể do khả năng "nhìn người" của chúng ta không thật sự tốt lắm. Alex Pentland, nhà nghiên cứu khoa học xã hội tại MIT và là đồng tác giả của nghiên cứu cho rằng: "Mọi người khó chấp nhận việc những người mà họ nghĩ là bạn bè lại thực ra lại chẳng xem họ là bạn". Tuy nhiên, việc định nghĩa như thế nào là bạn không phải lúc nào cũng dễ dàng, thậm chí đối với những nhà khoa học như ông Pentland.

Khi còn bé, khái niệm về tình bạn đơn giản hơn nhiều: bạn là một người mà chúng ta sẵn sàng làm bất cứ điều gì cho họ, bạn là người cho bạn mượn những món đồ chơi thật tuyệt, những cuốn truyện tranh mới nhất và bạn là những người luôn giữ lời hứa. Quan trọng hơn cả: "Đã là bạn thì không bao giờ được nói dối". Nhưng khi lớn lên, đến tuổi thành niên hay trưởng thành, mọi thứ không còn đơn giản như vậy nữa, đặc biệt là khi chúng ta có những công cụ truyền thông xã hội khiến cho tình bạn trở thành cái gì đó có thể tạo dựng dễ dàng hơn và điều này hoàn toàn trái với cách mà chúng ta vẫn nghĩ về tình bạn.

"Xem bạn bè như một sự đầu tư hay một món hàng thật sự là những ý tưởng chẳng mấy tốt đẹp về tình bạn", giáo sư Ronald Sharp tại trường đại học Vassar College (Mỹ) cho biết. "Tình bạn không phải là khi ai đó làm điều gì cho bạn, nó phải xuất phát từ cả 2 phía". Ngoài ra, theo Sharp, việc chúng ta đang dành quá nhiều thời gian để bình luận những status hay trả lời tin nhắn thay vì ra ngoài đi chơi cùng nhau cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho tình bạn đi sai hướng.

Theo định nghĩa của ông, bạn bè là những người mà chúng ta dành thời gian để hiểu họ và cho phép họ hiểu chúng ta. Dù vậy, đây không phải hoàn toàn là một tin xấu. Bởi vì thời gian có hạn, thế nên số lượng bạn bè mà chúng ta có thể có cũng vậy, theo nhà tâm lý học tiến hoá người Anh Robin Dunbar. Lý thuyết của Dunbar cho rằng sẽ có những phân lớp tình bạn khác nhau, trong đó, tầng trên cùng chỉ gồm 1 hoặc 2 người, đó có thể là vợ/chồng hoặc một người bạn thân nhất mà bạn tương tác hàng ngày. Lớp kế đến có thể chứa tối đa 4 người, những người bạn dành tình cảm và nhiều quan tâm cho họ, đồng thời tương tác với họ hàng tuần. Ngoài các lớp này là những mối quan hệ đơn giản hơn, những người mà bạn không cần dành quá nhiều thời gian cho họ. Bạn có thể thân thiện với những người này nhưng họ không phải là bạn.

"Có rất ít thời gian và vốn cảm xúc mà chúng ta có thể phân phối, vì vậy, chúng ta chỉ có 5 chỗ trống cho những mối quan hệ gần gũi nhất. Mọi người có thể cho rằng họ có nhiều hơn 5 người nhưng đó chắc chắn không phải là những tình bạn có chất lượng cao", theo ông Dunbar. "Đối với những người có nhiều mối quan hệ xã hội, chúng ta không nên xem họ là những người có sức ảnh hưởng", Pentland viết trên Harvard Business Review.

"Kết quả nghiên cứu của chúng tôi minh chứng cho điều này bởi nhiều mối quan hệ trong số đó đang đi sai hướng và vì thế nên việc có nhiều bạn bè không phải là sự thuyết phục có hiệu quả". Về phần mình, Pentland cho rằng không nên tìm kiếm một người bạn có quá nhiều bạn vè, hãy tìm những người có số bạn tương đương và có nhiều bạn chung với chúng ta.

Tieumichanhche (Theo sciencealert.com)