Nghe tin cậu bạn thăng chức, một vị trí đáng mơ ước ở tuổi 26, một cô bạn thở dài đau lòng: “ước gì thành công như câu ấy nhỉ!.” Hay khi một  tiểu thư thuộc hội nhóm rich-kid khoe một chiếc Rolls-Royce Ghost sáng loáng, bóng mượt phủ bằng bột kim cương, ai đó ồ à bảo rằng thành công là phải như vậy rồi nhỏ nước dãi thèm thuồng. Liệu thành công là tiêu chuẩn được định giá bằng vật chất, vị thế hay tinh thần? Và thành công nào là đủ?

Rõ ràng thành công là một khái niệm không đồng nhất. Mỗi cá nhân sẽ đưa ra định nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, có thể phân ra thành hai thời kì tuân thủ theo hai lối suy nghĩ, tất nhiên bị lệ thuộc vào môi trường sống.

Thành công định nghĩa bằng giá trị của tương lai

Xuất phát từ khi nông nghiệp khởi phát, các nỗi lo âu về tương lai trở thành những diễn viên chính trong rạp hát tâm trí của loài người. Tại những nơi người nông dân sống dựa vào lượng mưa cho công tác tưới tiêu, họ sẽ không ngừng ngửi đất nhìn trời với nỗi lo tan tác vụ mùa. Hay ở thung lũng các sông Euphrates, Ấn và Hoàng Hạ, những cơn lũ trở thành nỗi âu lo. Từ những trăn trở đó, họ bắt đầu hình thành nỗ lực tác động đến nó. Và ở xã hội này, thành công chính là việc an toàn, đủ sống trong tương lai. Hạnh phúc là kết quả sản sinh sau khi thành công.

Qua đến thời kì sau này, khi xã hội trải qua biến động chiến tranh, bệnh dịch, việc đáp ứng nhu cầu cơ bản trở thành mục tiêu của toàn xã hội. Và tất nhiên, những mục tiêu này vẫn bám chắc sự an toàn cho mai sau. Trong tâm thức thế hệ ông cha, thành công đi từ việc thành gia, lập thất, sinh con đẻ cái, tiền bạc vật chất đủ đầy và đạt được chức cao vọng trọng trong xã hội. Và thành công trở thành một nhãn mác mang tính chất tự hào dòng họ chứ không riêng cá nhân cụ thể.

Định nghĩa thành công không còn đồng nhất

Bước vào xã hội hiện tại, sự toàn cầu hóa và bùng nổ internet mang lại cho họ một bầu khí quyển của sự tự do và tinh thần sống theo chất tôi.

Hình mẫu thành công lý tưởng kia bị phá vỡ. Người trẻ tự xác lập giá trị thành công cho bản thân. Nỗi lo âu cho tương lai bị dập tắt. “No pain, no gain” họ sẵn sãng vấp ngã để dành lấy trải nghiệm và vốn sống của bản thân. Vật chất không còn là một thước đo thành công phổ biến. Họ gắn thành công ngang hàng với hạnh phúc và mưu cầu chúng song song. Thành công có thể là những điều lớn lao, nhưng cũng có thể là những mục tiêu giản dị, nhỏ bé, và thậm chí, không hẳn cần nhiều nỗ lực để chinh phục. Hay đơn giản, với anh chàng Gilbert Grapes trong bộ phim What’s Eating Gilbert Grapes, thành công chỉ là “trở thành một người tốt”.

Thành công đến từ tận hưởng khoảnh khắc cuộc sống

Carpe Diem, cụm từ Latin nổi tiếng xuất phát từ bài thơ của thi hào lỗi lạc Horace được cắt nghĩa là “seize the day” hay nôm na là “sống trọn với ngày hôm nay”. Carpe Diem xuất hiện trong phim Dead Poets Society năm 1989 và dần du nhập vào đời sống tinh thần của người trẻ đương đại. Trong bộ phim tài tử quá cố Robin Williams có một câu nói phản ánh gốc rễ của lý tưởng này như sau: ” Because, believe it or not, each and every one of us in this room is one day going to stop breathing, turn cold and die.” Sự thật hiển nhiên rằng chúng ta có thể chấm dứt cuộc sống trong mọi thời điểm bất kì, không định đoán được. Carpe Diem phá bỏ một hệ giá trị được hun đúc lâu đời: làm hôm nay, nghĩ về ngày mai. Do đó, đừng để dành việc hôm nay cho ngày mai, sống khước từ trì hoãn và chạm tay đến mọi ngóc ngách đẹp đẽ của hiện tại, ôm chầm lấy nó và lấy đấy làm một phần mục tiêu của sự thành công. Thành công ở đây mang nghĩa trải nghiệm.

Thành công chỉ đến khi chúng ta hiểu rõ bản thân mình

Trở lại phần mở đầu, có những người như cô bạn, anh chàng ở trên, bản thân họ có lẽ đã đạt được những giá trị đáng ngưỡng vọng. Tuy thế, thâm tâm họ vẫn mải mê theo đuổi giá trị của người khác vì không có một đích đến rõ ràng. Chẳng khác nào loanh quanh giữa mê cung không chỉ dẫn. Tất nhiên, dấu vết để tìm đến hệ giá trị cá nhân không hề dễ và tốn kém rất nhiều thời gian.

Lạc mất sẽ tìm thấy.

Mỗi hành trình sẽ có những dấu hiệu riêng cho bạn tìm hiểu chính mình. Tuy nhiên, đừng bao giờ quá sợ hãi với tương lai, e dè thất bại. Con đường nào mà trải mỗi hoa hồng.

Tớ cũng vẫn đang quanh co trong hướng đến mục tiêu thành công, nhưng có lẽ tớ đang dấn thân vào hướng của kim chỉ nam.

[Liên Kết Với Tác Giả Bài Viết - Cộng Đồng Tác Gỉa Chuyên Sâu AUTHORITY]

Tác giả:  Uyên Bùi

Cô gái mùa hạ. Kẻ bình dân ôm mộng chữ nghĩa. Thích được phơi mình trong nắng, đọc quyển sách hay, nghe Lana hát tình ca. Thích đi đây đi đó, ngó nghiêng, chuyện trò không ngơi nghỉ. Rồi, lượm những chuyện đời nhỏ to, thêm suy nghĩ vu vơ, gói lại trong chữ và bày ra trên blog.

Xem thêm nhiều bài viết khác của tác giả tại Rosie (A tiny room of Meow)

Follow Facebook Authority - Cộng Đồng Tác Gỉa Chuyên Sâu để đọc thêm các bài viết mang tính chất chuyên sâu thuộc nhiều lĩnh vực/ chủ đề khác nhau từ các tác giả là Blogger/ Author đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam.