Phương Khánh@Gia Vị
6 năm trước
[ToMo] Tìm Hiểu 5 Con Đường Công Nghệ Mang Lại Sự Lo Âu
Bài viết được trình bày dưới dạng song ngữ Việt - Anh.
Công nghệ thì cần thiết, nhưng nó đang khiến
chúng ta – đặc biệt là thế hệ trẻ - trở nên lo âu hơn. Nhưng cụ thể là lo về
cái gì? Tuần này, Tiến sĩ Ellen Hendriksen của Savvy Psychologist sẽ phân tích
5 con đường mà theo đó công nghệ khiến ta lo âu.
Technology
is essential, but it’s also making us—especially younger generations—more
anxious. But how exactly? This week, Savvy Psychologist Dr. Ellen Hendriksen
weighs in on 5 ways technology feeds anxiety.
Ngày 4/7/1776: Hoa
Kỳ giành được độc lập từ tay Anh.
Ngày 20/7/1969: Lần
đầu tiên con người đặt chân lên Mặt trăng.
Ngày 9/11/1989: Bức
tường Berlin sụp đổ.
Liệu rằng chúng ta
sẽ nhìn lại và xem ngày 29/6/2007 là một trong những bước ngoặt lớn? Chỉ thời
gian mới có thể trả lời, nhưng ngày mà cái iPhone đầu tiên được tung ra thì chắc
chắn đã thay đổi đời sống tinh thần chúng ta mãi mãi.
July 4, 1776: the United States declared independence
from Britain.
July 20, 1969: humans landed on the moon.
November 9, 1989: the Berlin Wall came down.
Will we look
back on June 29, 2007, as one of those watershed dates? Only time will tell,
but the day the first iPhone came out certainly changed our psyches forever.
Những nghiên cứu, những bài báo, những lời đồn
đại đều bảo rằng công nghệ đang làm chúng ta ngày càng lo lắng. Một nghiên cứu
mới của tạp chí Emotion trên hơn 1 triệu học sinh trung học Mỹ đã chỉ ra rằng
những thanh thiếu niên dành nhiều thời gian dán mắt vào màn hình và dành ít thời
gian cho những hoạt động bên ngoài như nói chuyện trực tiếp, tập thể dục hay
làm bài tập về nhà cùng nhau thì thường có tâm lý tệ hơn. Hơn nữa, nghiên cứu
đó cũng chỉ ra nếu trẻ em chuyển hướng sang những hoạt động phụ thuộc nhiều hơn
vào màn hình sẽ kéo theo sự vui vẻ giảm đi như một mối quan hệ nhân quả.
Studies, magazine articles, and cultural rumblings tell us that technology is making us
more anxious. A new study of over 1
million American high school students found that teens who spend more time on
screens and less time on non-screen activities like face-to-face socializing,
exercise, or homework were psychologically worse off. What’s more, the study
found that when kids reported a shift to more screen-based activities, a
decline in happiness followed, implying a cause-and-effect relationship.
Nhưng chính xác thì quá trình này diễn ra như
thế nào? Thực chất là do đâu mà công nghệ lại dẫn đến mối lo ngại của chúng ta?
Xin báo trước rằng đây chỉ là những suy đoán chuyên môn của riêng tôi, không phải
là kết quả nghiên cứu thực sự, dưới đây là 5 lý do chính.
But how
exactly does this happen? What is the nitty-gritty of technology leading to
anxiety? With the caveat that these are my professional speculations, not the
results of an actual study, here are five big reasons.
5 mối liên hệ giữa công nghệ và sự lo lắng
Công nghệ cô
lập chúng ta.
Công nghệ dẫn
đến sự né tránh.
Giao tiếp
qua màn hình khác với giao tiếp mặt đối mặt.
Truyền thông
xã hội là nơi phán xét công khai.
“So đo và thất
vọng”.
5 Links
Between Technology and Anxiety
Technology insulates us.
Technology leads to avoidance.
On-screen vs. face-to-face communication are different.
Social media is public judgment.
"Compare and despair."
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết từng lý do ở bên
dưới.
Let's
explore each in more detail below.
Lý do 1:
Công nghệ giúp ta thoát khỏi những rắc rối nhỏ nhặt nhưng làm ta dễ gục ngã trước
vấn đề lớn.
Reason #1: Technology insulates us from small uncertainties but leaves
us vulnerable to the biggies.
Sự ngờ vực là nguồn căn của nỗi lo: “Chuyện
gì sẽ xảy ra?” “Họ nghĩ về mình như thế nào?” “Nếu chuyện này không ổn thì
sao?”
Uncertainty is the root of anxiety: “What’s going to happen?” “What do they think of me?” “What if this goes badly?”
Và bằng nhiều cách, công nghệ xóa đi sự ngờ vực.
Chưa bao giờ điện thoại thông minh lại giúp ta làm chủ cuộc sống và nhu cầu của
mình nhiều đến vậy. Chúng ta có thể dành hàng đống thời gian đắm chìm trong thế
giới được kiểm soát này. Chúng ta tìm đường bằng Google Maps, đọc những lời
bình để nắm trước về những hoạt động, sản phẩm hay điểm đến, xem trước những thực
đơn, nhấn nút là xem được một cách chính xác danh sách khách mời. Nhưng kết quả
là, chúng ta vì vậy lại cắt bớt đi thời gian để học cách tự điều khiển một thế
giới đầy bất ổn.
And in some
ways, technology takes away uncertainty. Smartphones allow us to control our
world and our consumption like never before. We can stay immersed in a
controlled world of our choosing for long stretches. We can be guided by Google
Maps, check out reviews to preview activities, products, or destinations, look
at menus ahead of time, click to see exactly who’s on the invitation guest
list. But as a result, we log less time and less practice spent navigating an
uncertain world.
Có thể bạn nghĩ rằng việc loại bỏ đi sự ngờ vực
sẽ khiến ta bớt lo lắng hơn. Nhưng sự thật thì thay vào đó, công nghệ lại tước
đi bao nhiêu kinh nghiệm mà chúng ta kiếm được khi cố giải quyết sự bất ổn của
mình.
Đồng thời, cuộc đời ta càng trở nên mông lung
hơn khi làm những việc đại sự như rèn luyện nghề nghiệp hay tìm kiếm tình yêu.
Có công việc ổn định đang nhanh chóng trở thành dĩ vãng trong nền kinh tế tự do
mới nổi. Và hằng hà sa số lựa chọn sẵn có trên những dịch vụ hẹn hò online làm
chúng ta càng e ngại hơn, rằng liệu ta có tìm được nửa kia hoàn hảo cho mình,
hay liệu ta sẽ tìm được mảnh ghép phù hợp hơn nếu tiếp tục lướt qua không.
You’d think
that taking away uncertainty would make us less anxious.
But what’s happened is that instead, technology has taken away how much experience
we gain in handling uncertainty.
Simultaneously,
the world has become more uncertain for the big things like forging a career
and finding love. Secure employment is quickly becoming a thing of the past in
the new gig economy. And the zillions of options available on online dating
services make us anxious about whether or not we’ve truly found “the one” or if
there’s a better match a swipe away.
Chính vì vậy, chính bởi kết hợp sự thiếu thốn
kinh nghiệm giải quyết những bất ổn nhỏ nhặt với sự tăng lên không ngừng của những
bất ổn đáng ngại hơn, nên chẳng lấy làm ngạc nhiên khi ta cảm thấy lo lắng đến
vậy.
Therefore,
combine a lack of experience dealing with small uncertainties with an expansion
of big uncertainties, and it’s no wonder we feel anxious.
Lý do 2: Công nghệ
khiến ta né tránh mọi người (và cả những cảm xúc tiêu cực của con người).
Reason #2: Technology allows us to avoid people (and the negative
emotions that go with people).
Công nghệ giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn
và tiện lợi hơn rất rất nhiều, nhưng mặt trái của sự thật là công nghệ khiến ta
né tránh mọi người. Tôi đã nhìn thấy một quảng cáo thế này trên tàu điện ngầm của
một dịch vụ giao thức ăn nhanh: “Thỏa mãn mong muốn không dính líu đến con người
của bạn.”
Technology
makes our lives easier and more more convenient, but the other side of that
coin is that technology allows us to avoid people. I saw an ad on the subway
for a food delivery service: “Satisfy Your Craving for Zero Human Contact.”
Tất cả chúng ta đều có những khoảnh khắc ghét
bỏ người khác, rất nhiều trường hợp là hoàn toàn có lý, nhưng khi sự tránh né
con người trở thành lẽ dĩ nhiên, chúng ta sẽ không tránh khỏi việc thiếu hụt
kinh nghiệm. Thứ nhất, chúng ta mù tịt thông tin về những gì có khả năng xảy
ra, do vậy khó tránh khỏi nghĩ rằng mọi việc sẽ diễn ra tệ hơn thực tế. Thứ
hai, khi ta né tránh mọi người, sự tự tin của chúng ta dễ lung lay. Chúng ta
không rõ làm sao để giải quyết mọi việc, không chắc rằng liệu mình có khả năng
hay không, và kết quả là điều đó làm ta tránh né nhiều hơn.
We all have
moments of people hating, many of them totally justified, but when
people-avoidance becomes a default, we end up with a dearth of experience. One,
we don’t have as much information about what is likely to happen, so we inevitably
think things will turn out worse than they actually do. Two, when we avoid
people, our confidence is shaky. We’re not sure how to handle things, not sure
that we’re capable, and that in turn makes us avoid them more.
Nhưng không chỉ là tránh né con người, vấn đề
là ta tránh cả những cảm xúc không thoải mái khi tiếp xúc với con người: sự xấu
hổ, lo lắng, chán chường, ngượng ngập. Những thói quen như “biến mất không lý
do” khi hẹn hò chính là kết quả của những hành vi không lịch sự và tránh va chạm.
Nhưng tất cả những cảm xúc tiêu cực mà bạn loại bỏ đi cuối cùng lại trút lên một
người nào đó. Đó là kết quả tệ hại nhất.
But it’s not
just avoiding people, it’s avoiding the uncomfortable emotions that come with
interacting with people: awkwardness, anxiety, boredom, self-consciousness.
Practices like ghosting are the result of bad manners and conflict avoidance.
But all the negative emotion you forego ends up dumped on the other person.
It’s the worst kind of outsourcing.
Lý do 3: Giao tiếp
qua màn hình thực sự khác với giao tiếp mặt đối mặt.
Reason #3: On-screen communication is really different from
face-to-face.
Nói ra nghe có vẻ xa xưa lắm, nhưng nhớ lại
khi mà cái email đầu tiên được phổ biến (tương tự vậy, khi mà danh bạ điện thoại
cá nhân có trên internet), những chuyên gia vào đầu những năm 1990 đã dự đoán rằng
chúng ta rồi sẽ có lúc vừa nhâm nhi cocktail maitai trên bãi biển vừa sử dụng
thư điện tử mới xuất hiện này để tiết kiệm thời gian.
I’m dating myself here, but remember when email first became popular (or for that matter, when the internet had a White Pages?) Experts in the early 1990s predicted we’d all be sipping mai tais on a beach with the time we saved using this new thing called electronic mail.
Nhưng những gì diễn ra trên thực tế là tất cả
những phương thức giao tiếp thông qua màn hình – gửi thư điện tử, nhắn tin và
đăng bài trên mạng truyền thông xã hội – đã mua lấy thời gian của chúng
ta.
Ý của tôi ở đây là: giao tiếp qua màn hình
cho ta thời gian để soạn thảo, chỉnh sửa, và hoàn thiện, trong khi giao tiếp trực
tiếp (hay thậm chí là gọi ai đó – thứ mà chúng ta để trong túi quần jeans mà
sau này gọi là điện thoại ấy) xảy ra vào thời điểm thật.
But what’s
happened in practice is that all the methods of communicating via a
screen—email, texting, and posting to social media—actually buys us time.
Here’s what
I mean: on-screen communication allows time to compose, edit, and perfect,
whereas face-to-face communication (or even calling someone—that thing in our
jeans pockets is called a phone after all) happens in
real-time.
Một lần nữa nhắc lại, nó gây nghiện. Khi
chúng ta đã quen với việc dành thời gian suy nghĩ một cách chính xác những gì
mình muốn nói, thì sẽ khó hơn rất nhiều khi nói chuyện đối mặt trực tiếp. Và dĩ
nhiên, khi thiếu hụt những kinh nghiệm giao tiếp trực tiếp, chúng ta lại mơ hồ
và không chắc chắn, và rồi điều đó lại làm ta lo lắng.
Again, it’s
additive. When we’re accustomed to taking our time to think of exactly what we
want to say, it’s much harder to do it face-to-face and on the fly. And of
course, when there’s less face-to-face experience to draw on, we stay shaky and
uncertain, which in turn makes us anxious.
Lý do 4: Truyền
thông xã hội là tòa án công khai.
Reason #4: Social media is judgment in public.
Bất kể chạy trên nền tảng nào, lượt thích và
người theo dõi đều được liệt kê ra và mọi người đều có thể nhìn thấy các bình
luận. Cả sự tâng bốc và sự sỉ nhục công khai đều hiện ra trước mắt mọi người.
Và đối với những thanh thiếu niên vẫn đang trên đường hình thành tính cách cũng
như lĩnh hội các giá trị đạo đức, thì việc sử dụng truyền thông xã hội giống
như một cơn khủng hoảng xã hội vậy
No matter
the platform, likes and followers are enumerated and everyone can see the
comments. Public adoration or public shaming happens in front of everyone. And
for teens and young adults still figuring out their identity and moral compass,
managing social media can feel like a social crisis.
Nhưng những gì diễn ra trên thực tế là tất cả
những phương thức giao tiếp thông qua màn hình – thư điện tử, nhắn tin và đăng
bài trên mạng truyền thông xã hội –thực sự chiếm lấy thời gian của chúng
ra
But what’s
happened in practice is that all the methods of communicating via a
screen—email, texting, and posting to social media—actually costs us time.
Hội chứng sợ xã hội là một nỗi sợ bản thân bị
bóc mẽ và đánh giá mà không biết vì sao. Và truyền thông xã hội là tác nhân mạnh
mẽ của những nỗi sợ này. Với nhiều người, khả năng chọn lọc và kiểm soát thông
tin xuất hiện trên truyền thông xã hội có thể giúp họ tạm thời giảm đi sự sợ
hãi. Nhưng về lâu về dài, việc cố gắng thanh lọc, lựa chọn và kiểm soát tất cả
những ấn tượng về bản thân sẽ chỉ làm ta cảm thấy những gì mình có được giống
như “nhãn mác” bên ngoài hơn là chúng ta thật sự. Kết quả ư? Sự khác biệt giữa
con người ta đã tô vẽ nên với con người thật sự của mình sẽ ngày càng lớn, do
đó nỗi sợ bị phát hiện cũng ngày càng nhân lên.
Social anxiety is a fear of being revealed and judged as somehow deficient. And social media pushes all those buttons perfectly. For many, the ability to curate and control what goes out on social media reduces our anxiety in the short-term. But long-term, all the impression management that goes into curation and filtering can make us feel like any approval we get is more for our “brand” and less for us as an authentic human. The result? The gap increases between what we project and who we actually are, therefore increasing our anxiety about being revealed.
Lý do 5: “So đo và
thất vọng”
Reason #5: “Compare and despair.”
Cuối cùng, giờ đây chúng ta đều hiểu rằng
truyền thông xã hội chỉ là sự hào nhoáng phù phiếm và rằng chẳng ai đăng về
chuyện không đủ tiền trả tiền điện hay bị sếp chì chiết cả. Chúng ta biết rằng
hàng đống bộ ảnh khoe khoang về những kì nghỉ sang chảnh và về những gia đình
hoàn hảo đều là những cách phô trương được trau chuốt tỉ mỉ. Nhưng chúng ta
cũng khó tránh khỏi so sánh và lại cảm thấy bất công hay thua thiệt, thứ mà, sẽ
lại, là nguyên nhân chính yếu của chứng sợ xã hội.
Finally, by
now we all know that social media is the highlight reel and that no one posts
about not being able to afford the electric bill or getting reamed out by the
boss. We know the endless parade of pictures of tropical vacations and perfect
families is a carefully curated show. But it’s hard not to compare and end up
feeling inadequate or defective, which, again, is the heart of social anxiety.
Nói chung, cũng giống như điều mà Homer
Simpson nói về bia, công nghệ là nguyên nhân và là giải pháp của tất cả vấn đề
trong cuộc sống. Truyền thông xã hội rõ ràng có mang ta lại gần nhau, nhưng
cùng lúc, cũng có thể khiến bên trong chúng ta cảm thấy xa cách. Công nghệ giúp
đời sống con người ổn định, tiện lợi và thú vị hơn, nhưng rồi sau đó chúng ta lại
bỏ lỡ cơ hội học cách đối diện với sự ngờ vực, sự bất tiện và cả sự nhàm chán.
All in all,
just like Homer Simpson says of beer, technology is the cause and solution to
all of life’s problems. Social media does bring us together, but at the same
time, can tear us apart inside. Technology makes our lives more certain,
convenient, and entertaining, but then we lose out on learning how to cope with
uncertainty, inconvenience, and boredom.
Giải pháp ư? Bạn có còn nhớ câu nói rằng trí
óc là một người phụ tá tuyệt vời nhưng lại là một ông chủ tồi không? Công nghệ
cũng như vậy đấy. Trớ trêu thay, hàng loạt những sự can thiệp trên mạng lại được
sử dụng để giải quyết chứng sợ xã hội, từ những ứng dụng cho đến phương pháp xạ
trị chiếu ngoài. Và theo bài nghiên cứu thì chúng có tác dụng.
The
solution? Remember the saying about the mind being a wonderful servant but a
terrible master? Same goes for technology. Ironically, a number of excellent
online interventions are available for social anxiety, from apps to
teletherapy. And according to the research, they work.
Nhìn chung, xu hướng hiện nay cũng đang thay
đổi. Con người đang mong muốn có những mối liên kết “thật” hơn. Vì vậy, không vứt
bỏ điện thoại của bạn, nhưng cũng hãy mở lòng với mọi người. Thử trò chuyện trực
tiếp nhiều hơn. Ví dụ như, thay vì gửi thư điện tử tự động cho đồng nghiệp của
bạn ở phòng kế bên, hãy đi qua đó và nói chuyện. Ngoài việc sử dụng những tiện
ích mà công nghệ mang lại, hãy đảm bảo rằng bạn vẫn đang tương tác với những người
đồng nghiệp thật của bạn. Ngày mà iPhone ra mắt lần đầu vẫn sẽ là một ngày quan
trọng, nhưng nó sẽ không phải là ngày một ngày ô nhục mãi sau này.
Overall, the
tide is turning. People are craving real connection. So don’t toss your
smartphone, but make room for people. Make room for face-to-face conversation.
For instance, rather than automatically emailing your coworker in the next
room, walk over and talk. In addition to using technology for all the good it
provides, make sure you’re still interacting with your fellow humans. The date
the iPhone debuted into our lives will still be an important date, but it won’t
be one that will live in infamy.
----------------------------
Tác giả: Ellen Hendriksen, PhD, Savvy Psychologist
Link bài gốc: 5 Ways Technology is Making Us Anxious
Dịch giả: Nguyễn Phương Khánh - ToMo: Learn Something New
(*) Bản quyền bài viết thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Nguyễn Phương Khánh - Nguồn: ToMo: Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
(**) Follow Fanpage ToMo: Learn Something New để đọc các bài dịch song ngữ và cập nhật thông tin bổ ích hàng ngày!
(***) Trở thành Cộng tác viên, Thực tập sinh Part-time để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
85 lượt xem