Cùng khám phá cuộc đời đáng ngưỡng mộ của Nelson Mandela – người đã thay đổi cuộc sống của hàng triệu người dân Nam Phi qua những sự thật về cuộc sống của ông.

Trong suốt chiều dài lịch sử, rất nhiều người quanh thế giới phải đối mặt với nạn phân biệt chủng tộc - ở đó họ bị đối xử một cách khác biệt bởi chủng tộc, màu da, nguồn gen, độ tuổi và rất nhiều thứ khác nữa. Một điều đáng buồn hơn cả là điều đó vẫn diễn ra cho tới tận ngày nay! Nhưng thật may mắn rằng khi có những con người luôn cố gắng làm việc thật chăm chỉ để có thể tạo ra những sự thay đổi cho cuộc sống tốt hơn và luôn giúp đỡ để có thể đưa cuộc sống trên thế giới này trở thành nơi mọi người được đối xử bình đẳng và công bằng. Và Nelson Mandela là một trong những con người như vậy.

Tên đầy đủ: Nelson Rolihlahla Mandela

Ngày sinh : 18/07/1918

Nơi sinh : Mvezo, Nam Phi

Chức vụ: Tổng thống Nam Phi và một nhà hoạt động vì quyền con người

Mất: 05/12/2013

Nổi tiếng: Trở thành tổng thống da màu đầu tiên của Nam Phi và một anh hùng dân tộc vì quyền con người.

Tên gọi khác: Madiba

Những ngày tuổi trẻ của Nelson Mandela

Nelson Mandela sinh vào ngày 18 tháng 7 năm 1918 ở một ngôi làng nhỏ tại Mvezo, một khu vực thuộc Nam Phi, được gọi là Transkei. Cha ông là Henry, và mẹ là Nosekeni Fanny.

Khi còn bé, ông thường được gọi là Rolihlala – mãi cho tới khi lúc 7 tuổi được đi học thì người giáo viên mới tặng ông một cái tên “Nelson” và nó gắn liền cho tới bây giờ!

Và thử đoán xem, Nelson hồi bé được sinh ra trong một gia đình hoàng gia! Bố của ông, Henry là tộc trưởng một bộ lạc ở Nam Phi gọi là Tembu, và cụ nội của ông cũng là vua của một bộ lạc. Nhưng đáng buồn là, bố ông mất khi ông chỉ mới 9 tuổi.

Nelson học hành rất chăm chỉ và sau đó đã đỗ vào đại học Fort Hare, một trường đại học dành cho người Nam Phi bản xứ. Sau đó ông chuyển tới Johannesburg để học luật của đại học Witwatersrand, trước khi chính thức trở thành một luật sư vào năm 1942 khi ông 24 tuổi.

Sự Bất Bình Đẳng ở Nam Phi

Nam Phi là vùng đất của rất nhiều những con người khác nhau với những màu da khác nhau – và vì thế nó thường được gọi là “ quốc gia cầu vồng”. Nhưng điều đáng buồn là, thời gian mà Nelson lớn lên, xảy ra một sự chia rẽ về chủng tộc trên cả nước.

Người da trắng điều hành đất nước, và có được những đặc quyền của cuộc sống, công việc tốt, nhà đẹp, được nhận một nền giáo dục và chăm sóc sức khỏe tốt. Tuy nhiên hầu hết người da đen lại làm những công việc nghèo hèn, và sống trong những khu ổ chuột với cơ sở vật chất tồi tàn. Họ chỉ có một vài quyền lợi và thậm chí còn không được quyền bầu cử.

Cũng như rất nhiều người, Nelson cảm thấy mọi người đều xứng đáng được đối xử như nhau dù màu da của họ là gì. Năm 1944, ông tham gia African National Congress (ANC) – một tổ chức chính trị đấu tranh cho sự bình đẳng giữa người da trắng và da đen.

Vào năm 1948, chính phủ Nam Phi còn ban hành một hệ thống gọi là “Apartheid” càng đẩy sự phân biệt chủng tộc đi xa hơn nữa. Theo điều luật này, người da đen và người da trắng phải sống tách biệt. Họ không được phép sống trong cùng khu vực, ngồi cùng bàn ăn, học chung hệ thống trường học hay thậm chí là ngồi cùng nhau trên các phương tiện công cộng.

Nelson Mandela đã làm gì?

Ông trở thành một trong những nhận vật chủ lực quan trọng của ANC, đưa ra những đường lối và dẫn dắt một nhóm người trẻ gọi là ANC Youth League. Sau đó, ông đi tới rất nhiều những vùng đất nước để kêu gọi sự ủng hộ của mọi người cho cuộc đấu tranh không vũ tranh phản đối bộ luật phân biệt chủng tộc của đảng phái quốc gia. Nhưng hành động này của ông đã khiến những nhà cầm quyền không hài lòng, và vào năm 1956, ông bị bắt với tội phản quốc. Ông bị giam giữ 5 năm ở nhà tù Johannesburg.

Trong suốt những năm ông ở trong tù, chính phủ đã cấm hàng loạt những tổ chức phản đối điều luật như ANC. Nhưng điều đó không làm cản chân được Nelson và cộng sự của mình – mà họ còn cảm thấy càng phải hành động nhiều hơn nữa để thay đổi tình hình. Và mặc dù họ luôn ưu tiên tới cuộc đấu tranh không bạo lực nhưng vào năm 1961, Nelson và những nhà tiên phong của Anc đã đã tổ chức một đội quân bí mật gọi là Umkhontowe Sizwe hay « những chiến binh của Tổ Quốc. »

Tại sao Nelson Mandela phải đi tù?

Nelson biết rằng mình sẽ gặp rắc rối nếu chính quyền tìm ra đội quân bí mật và kế hoạch của họ, do đó ông giữ kín tiếng hết sức có thể. Ông sống trong một khu bí mật, thậm chí là tồi tàn ! Nhưng vào năm 1962, ông bị bắt khi quay trở lại sau chuyến đi tới Algeria ở Bắc Phí, và bị bỏ tù 5 năm. Mọi chuyện trở nên khó khăn hơn với Nelson.

Vào năm 1963, cảnh sát đột kích bất ngờ vào một nông trại gần thành phố và tìm thấy những tài liệu quan trọng về một đội quân bí mật cũng như là vũ khí. Kết quả sao ư ? Ngay trong năm tiếp theo thì Nelson và 7 người khác bị buộc tội đe dọa chính phủ và bỏ tù chung thân với họ. Nelson đã dành tiếp 27 năm tiếp theo cuộc đời sau song sắt…

Nelson lần đầu tiên được chuyển tới một nhà tù Roben Island, cách 7 dặm xa bờ của Thị Trấn Cape, thủ đô của Nam Phi. Sau 18 năm ở đó, ông được chuyển tới Victor Verster Prison gần thị trấn gọi là Paarl. Trong suốt thời gian sau song sắt, chưa bao giờ Nelson từ bỏ những gì mà ông đặt niềm tin. Ông thậm chí còn từ chối sự tự do 2 lần để đổi lấy việc từ bỏ những nguyên tắc của mình. Ông sử dụng thời gian của mình để học những điều mới, bao gồm cả tiếng Afrikaans – một loại ngôn ngữ của Nam Phi được nói bởi hầu hết người da trắng – chính điều này đã giúp ông được sự tôn trọng rất lớn từ những người quản tù mà ông nói chuyện.

Khi nào Nelson được trả tự do?

Qua thời gian, Nelson đã trở thành một tù nhân nổi tiếng và có những cuộc kêu gọi từ khắp thế giới với tên gọi: “ Free Nelson Mandela!”. Trong rất nhiều thập kỷ, những đất nước quanh thế giới đã gây áp lực tới Nam Phi để chấm dứt nạn Apartheid, và bây giờ làn sóng đấu tranh chấm dứt nạn phân biệt chủng tộc được ủng hộ hơn bao giờ hết. Và cuối cùng thì thay đổi cũng tới vào năm 1989. Tổng thống của Nam Phi, FR de Klerk, đã gặp Nelson và thả tự do cho ông vào năm 1990.

Năm 1991, Nelson trở thành chủ tịch của ANC và làm việc với FR Klerk để chấm dứt nạn phân biệt chủng tộc theo cách hòa bình nhất và ban hành những điều luật công bằng với mọi người. Những gì mà họ làm hướng tới đưa Nam Phi trở thành một đất nước hòa bình đã thắng được giải Nobel Hòa Bình năm 1993.

Tới cuộc bầu cử 1994, tất cả các chủng tộc ở Nam Phi đều được phép đi bầu cử và những gì mà Nelson Mandela đã làm trong rất nhiều năm qua đã được đền đáp xứng đáng…. ANC thắng cử và Nelson Mandela trở thành tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi.

Với vai trò tổng thống của Nam Phi, Nelson Mandela đã cải thiện những chất lượng cuộc sống và cơ sở vật chất của đại bộ phận dân cư người da đen, những người đã chịu rất nhiều những thiệt thòi từ nạn phân biệt chủng tộc hàng thập kỷ qua. Ông ấy cũng nỗ lực để đưa Nam Phi trở thành một quốc gia bình đẳng, nơi mọi người từ nhiều chủng tộc màu da khác nhau cùng chung sống hòa bình.

Vào năm 1999, Nelson Mandela nghỉ hưu ở vai trò tổng thống và người kế vị ông được gọi là Mbeki. Nhưng dù đã rời xa cuộc sống chính trị, ông vẫn là một nhân vật quan trọng tầm cỡ thế giới như một biểu tượng của hòa bình và bình đẳng. Những năm nghỉ hưu, ông đã thành lập một quỹ mang tên mình, một tổ chức hoạt động vì mục tiêu thúc đẩy những nguyên tắc của bình đẳng, tự do và hòa bình.

Khi nào Nelson mất?

Từ năm 2004, ông đã sống một cuộc đời bình dị với người vợ của mình Graca. Nhưng việc nhiễm trùng phổi, ông mất vào tháng 12 năm 2013, hưởng thọ 95 tuổi.

Nelson được nhớ tới như thế nào?

Những giá trị tinh thần và cảm hứng mà Nelson truyền đạt vẫn còn sống mãi ngày nay, và ông vẫn luôn được mọi người biết ơn. Ông viết một cuốn sách có tên “Long Way To Freedom” về những khó khăn mà ông phải đối mặt trong cuộc chiến đấu tranh chống lại nạn phân biệt chủng tộc và chiến đấu cho sự bình đẳng. Năm 2009, sinh nhật của ông 18/7 đã chính thức được gọi là “ Ngày Nelson Mandela”. Mỗi năm vào ngày này, mọi người trên thế giới thưởng hưởng ứng những gì ông đã làm bằng cách giúp đỡ cộng đồng của họ để tạo nên một cuộc sống tốt đẹp hơn. 

----------

Tác giả: National Geographic Kids

Link bài gốc: The Life Of Nelson Mandela

Dịch giả: Hà Lệ Thúy - ToMo - Learn Something New

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Hà Lệ Thúy - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ

(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày!

(***) Trở thành Cộng tác viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.