Đóng góp ý kiến và báo lỗi phiên bản mới tại đây

[Bookademy] Review Sách “Siddhartha” – Không Có Người Thầy Nào Tuyệt Vời Hơn Bằng Cuộc Đời Của Chính Ta

Siddhartha còn có tên gọi khác Câu Chuyện Dòng Sông, cuốn tiểu thuyết của Hermann Hesse – tác giả đã được trao tặng giải Nobel Văn học năm 1946 và có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Demian (Tuổi trẻ băn khoăn). Tác phẩm kể về cuộc hành trình đi tìm chân lý cuộc đời của Siddhartha. Dù được sáng tác từ những năm đầu thế kỉ XX nhưng những bài học, triết lý của tác phẩm vẫn còn nguyên giá trị và sâu sắc.

Cuốn tiểu thuyết lấy bối cảnh ở Ấn Độ những năm Đức Phật Thích Ca còn tại thế nói về một chàng thanh niên tên Siddhartha  rời gia đình đi tìm giác ngộ cùng với người bạn thân của mình là Govinda. Từ khi sinh ra, Siddhartha đã lớn lên với phong thái toát lên vẻ đẹp đẽ, thông minh, tuấn tú với tư cách là con trai của một người Bà La Môn ( một trong bốn đẳng cấp ở Ấn Độ, gồm các tu sĩ, triết gia, học giả và các nhà lãnh đạo tôn giáo, rất được kính trọng). Anh được sống trong tình yêu thương và ngưỡng mộ của mọi người nhưng anh lại không thấy vui và hài lòng với cuộc sống của mình hiện tại. Anh không muốn trở thành một người Bà La Môn như bao nghìn người Bà La Môn khác, trong đó có bố của anh. Anh không nghĩ là ngày ngày tế lễ, cầu nguyện hay dùng nước lễ thánh để thanh tẩy thì sẽ khiến mình trở nên thanh cao hay thanh thản, những giáo lý mà ngày ngày anh được truyền đạt là tất cả tri thức để tìm thấy bản chất, thấy cái Đại ngã. Và rồi, anh quyết định rời bỏ gia đình mình và cùng người bạn thân lên đường trở thành một sa môn tu khổ hạnh để đi tìm chân lý cuộc đời. Từ đó, câu chuyện của Siddhartha bắt đầu, lúc thăng lúc trầm, lúc đầy hoan lạc, lúc đầy cay đắng.

 

Sách về triết học, tôn giáo nhưng không hề khó đọc

Khi quyết định mua đọc cuốn sách này, mình cũng đã có chút lo lắng liệu mình có thể hiểu được ý nghĩa truyền đạt của cuốn sách này không vì nó có nội dung liên quan đến tôn giáo và triết lý. Đồng thời, trước mình luôn có suy nghĩ rằng các tác phẩm của các tác giả đoạt giải Nobel thường rất khó ngấm nếu như mình chưa thể hiểu được ý nghĩa sâu xa ẩn dưới những con chữ. Nhưng thực sự Siddhartha là một cuốn sách hay và không quá khó đọc. Dù bạn chưa từng nghe qua hay biết đến những giáo lý nhà Phật hay muốn tìm một cuốn sách gần gũi với cuộc sống của mình hơn thì Siddhartha vẫn là một sự lựa chọn tốt và rất đáng thử. Trước khi đọc cuốn sách này mình cũng đã đọc một vài cuốn sách có tác giả là những nhà sư nên những bài học, triết lý trong Siddhartha có thể không quá xa lạ đối với mình. Đối với những bạn chưa biết đến giáo lý nhà Phật hay tôn giáo Ấn Độ, thì mình khuyên là nên tìm hiểu trước về những khái niệm như “Đại Ngã”, “Om” hay “Vòng luân hồi”. Người dịch đã có chú thích ở phía dưới trang sách nhưng nếu bạn tự tìm hiểu và hiểu về những khái niệm ấy thì khi đọc cuốn sách bạn sẽ thấy dễ hiểu hơn.

 

Vì cuộc đời giúp con người ta lớn lên

Gần một nửa đầu cuốn sách không khiến mình hào hứng lắm khi thấy cuộc sống, lối suy nghĩ của nhân vật hơi lạ lẫm đối với sự hiểu biết của mình. Nhưng đến giai đoạn sau, khi chàng thanh niên Siddhartha gặp được Đức Cồ Đàm (Phật Thích Ca) và không đi theo con đường tu khổ hạnh nữa, anh muốn tự mình đi tìm những giáo lý, câu trả lời cho những băn khoăn, thắc mắc của anh bấy lâu nay thì nội dung và diễn biến cuốn hút mình hơn hẳn. Vì vậy, đừng nản lòng nếu như bạn chưa đọc hết nửa cuốn sách nhé.

Siddhartha là một chàng trai thông minh, tuấn tú nhưng ở anh lại có một sự cao ngạo đẹp đẽ mà không phải ai cũng có được. Anh có mục đích của mình và anh quyết phải theo cái mục đích ấy. Anh chấp nhận đứng yên đợi cả đêm để cha mình chấp nhận cho anh đi theo những nhà tu khổ hạnh và dù cha anh có phiền lòng không hề muốn con mình đi thì cũng không thể giữ anh ở lại được. Anh đi theo những nhà tu khổ hạnh, học hỏi rất nhanh, anh có thể ngồi thiền, tịnh tâm suy nghĩ, rèn luyện sự kiên nhẫn và cách nhịn đói. Nhưng anh còn là một người trẻ, những thứ hiện tại anh đang có và đang làm chưa thể khiến anh thỏa mãn với mục đích đi tìm chân lý cuộc sống của mình. Anh vào thành phố, cảnh tượng đầu tiên anh bắt gặp là chiếc kiệu rước một thiếu phụ xinh đẹp. Đó là Kamala, một cô điếm thượng lưu nổi tiếng. Siddhartha mê đắm nàng, đến gặp nàng muốn học hỏi cách yêu đương. Và từ đây, Siddhartha dần dần học cách sống của những con người mà ngày xưa anh coi là tầm thường, trẻ con ấy. Thời gian đầu Siddhartha vẫn giữ được nét ung dung, tự tại, coi những chuyện như buôn bán, làm giàu chỉ là trò chơi, rượu là thứ làm đầu óc mê muội nhưng đến lúc anh chìm vào những trò chơi đỏ đen, dục lạc, tửu rượu thì anh dần đánh mất bản thân mình, không còn là Siddhartha ngày xưa nữa.

Thỉnh thoảng anh cảm thấy, tận đáy lồng ngực, một tiếng nói khẽ khàng, khắc khoải, nó khẽ nhắc nhở, khẽ trách móc khiến anh không nghe rõ nổi. Thế rồi anh ý thức ra, trong vòng một giờ anh đã sống một cuộc đời kỳ cục, đã làm toàn những chuyện chỉ là trò chơi, tuy anh cảm thấy vui vẻ và đôi lúc hoan hỉ thật đấy, nhưng cuộc sống đúng nghĩa đã trôi qua mà không hề đụng chạm đến anh.

Là con người, dù ở tầng lớp nào, hoàn cảnh sống nào, dù có tuấn tú, thông minh hơn người đến đâu thì cũng đều có thể rơi vào những cạm bẫy sa ngã và đánh mất chính mình. Nhưng người khôn là người biết mình đã sai và biết cách từ bỏ cái sai đó. Siddhartha, mất gần 20 năm trời sống trong dục lạc, hưởng thụ để rồi một ngày nhận ra mình đã già, không còn cái giọng nói trong con người nhắc nhở mình về mục đích sống nữa. Anh ghê tởm, chán ghét bản thân mình và gần như tìm đến cái chết để mong giải thoát. Đây là một điều không xa lạ gì khi cuộc sống trước kia hay hiện nay, nhiều người gặp thất bại, sa ngã trong cuộc sống suy sụp đến mức làm hại bản thân mình và muốn biến mất khỏi thế giới. Siddhartha đã từng muốn như vậy, nhưng khi trầm mình dưới dòng sông anh chợt thức tỉnh. Tiếng “Om” vang lên trong tiềm thức của anh như gọi tâm trí anh tỉnh táo lại. Cuộc sống bên dòng sông và với người lái đò năm nào chở anh qua sông để vào thành phố đã giúp anh tịnh tâm lại và giác ngộ ra được rất nhiều điều.


Mỗi sự vật, hiện tượng, con người đều là những người thầy quý giá

Dòng sông nơi Siddhartha hay ngồi bên và lắng nghe cũng giống như bao dòng sông khác trên khắp thế giới này, cũng có nguồn và chảy về một nơi nào đó. Đến phần này của tác phẩm, những triết lý về cuộc đời mà con sông dạy cho chúng ta đã khiến mình cảm thấy rất thấm thía. Siddhartha học được ở dòng sông về thời gian, về mục đích sống. Nó có âm thanh nhưng không phải là một âm thanh duy nhất mà là vô vàn âm thanh của thế giới sống động này. Dòng sông chỉ biết lắng nghe nhưng Siddhartha và người lái đò có thể hiểu được dòng sông đang muốn nói gì với mình. Đó là sự tự chiêm nghiệm về bản thân và cuộc đời, nhìn tất cả mọi sự vật con người dưới một thể chung, không có gì là cao quý hơn hay vô ích. Nhìn vào dòng sông, ta chỉ thấy hiện tại, không có quá khứ hay tương lai, nó vẫn chảy và trong lành như bản chất của nó. Cuộc đời mình cũng nên như vậy, đừng day dứt hay chìm đắm quá nhiều trong quá khứ cũng như nghĩ quá nhiều về tương lai. Chúng ta đang sống cho những phút giây hiện tại, đó là hiện thực rõ nhất.


Siddhartha từng cảm thấy chán ghét bản thân trong quá khứ, nhưng rồi khi tịnh tâm lại anh thấy mừng. Mừng vì mình đã trải qua những nỗi đau khổ, những nỗi tầm thường mà trước đây anh coi thường và chán ghét ấy. Chỉ khi chúng ta trải nghiệm cuộc đời thì chúng ta mới biết nó là như thế nào chứ không phải là lý thuyết đọc trên sách vở. Và chỉ khi trải nghiệm, chúng ta mới trưởng thành như Siddhartha, mất đến gần 20 năm để biết mình đã sai và tìm được lối đi đúng đắn. Govinda bạn anh, người đi theo Đức Phật để tu hành nhưng đến khi đã già vẫn chưa thể tìm ra được một chân lý nào đó để thỏa mãn được tâm trí mình dù suốt bao nhiêu năm anh được nghe giảng pháp, tu hành. Điều mà Govinda thiếu chính là sự trải nghiệm và suy nghĩ quá cứng nhắc.

“Tự mình chứng nghiệm mọi thứ cần biết”, anh nghĩ, “là một điều hay. Ta đã học từ nhỏ rằng lạc thú thế gian và của cải chẳng phải là điều tốt lành. Biết lâu rồi, nhưng ta mới chứng nghiệm đấy thôi. Nay ta đã biết, không phải chỉ qua ký ức, mà tận mắt, tận lòng và bằng cả bao tử. Thật may mà ta được rõ điều này!”

 Có lẽ, điều đáng quý và quan trọng nhất mà Siddhartha học được chính là sự đồng cảm với cuộc đời. Trước đây, khi sống trong thân phận của một người tầng lớp cao, được học hành, tu dưỡng cẩn thận, Siddhartha không hiểu được cuộc sống của những người bình thường, anh cho mình là thanh cao và tự tại hơn. Nhưng khi được nếm trải những cảm xúc, hoàn cảnh như bao người bình thường khác, anh mới thấy mỗi người trong thế giới này đều giống như nhau cả, đều có mặt tốt mặt xấu, không ai là hoàn toàn thánh thiện hay hoàn toàn ác độc, tất cả có trong nhau, tồn tại song song nhau. Mọi sự vật, hiện tượng đều có giá trị riêng mình, anh yêu thương hòn đá không phải vì sau này nó sẽ thành đất và cây sẽ mọc lên mà vì chính bản thân nó là một hòn đá. 



“…Thế giới, bạn Govinda ơi, không phải không toàn thiện hay đang chậm chạp trên đường tiến tới toàn thiện đâu. Không đâu, nó toàn thiện trong từng khoảnh khắc, mọi tội lỗi đều mang sẵn trong nó sự ân xá, mọi trẻ thơ đều mang sẵn tuổi già, mọi trẻ sơ sinh đều mang cái chết, mọi người hấp hối đều mang sẵn sự sống vĩnh cửu.”

Kết luận:

Cuốn sách có giá trị hay ý nghĩa sâu xa như thế nào thì điều quan trọng hơn là những gì bạn cảm nhận và học được qua cuốn sách ấy. Mình đã thử liên hệ những bài học trong Siddhartha với những vấn đề trong triết học mình từng được học và thấy những lý thuyết khô khan ngày trước như được cụ thể hóa rõ ràng hơn dù đó là giáo lý của tôn giáo hay một thứ gì đó thì cũng đều bắt nguồn từ cuộc sống mà ra. Mình chưa có cơ hội để đọc nhiều tác phẩm của tác giả Hermann nhưng Siddhartha rõ ràng đây là một tác phẩm xuất sắc và cách viết của ông cũng như nội dung, tư tưởng truyền đạt rất tuyệt vời. Nếu bạn muốn tìm một cuốn sách khác lạ so với những cuốn sách self-help hay tiểu thuyết bình thường thì đây chắc chắn là một lựa chọn không tồi đâu.

Tác giả: Tuyết Ngân - Bookademy

Deal mua sách này giá tốt hiện tại: https://goo.gl/Xsw7QB

-----------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn

Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3


----------------------------

Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership

4,051 lượt xem