Chưa bao giờ mình cảm thấy bế tắc khi bắt đầu một bài review như lúc này. Không phải vì Trao em Mặt Trời dở tệ đến nỗi không mang lại cho mình bất cứ một xúc cảm lắng đọng nào, mà trái lại, đây là một tác phẩm quá đẹp đẽ, quá sâu sắc, quá sống động, ánh sáng tỏa ra từ áng văn của Jandy Nelson khiến bản thân mình thấy choáng ngợp và nghẹt thở tới mức không dám đọc lại vì sợ trái tim sẽ không chân mà nhảy ra khỏi lồng ngực mất. Nhưng mình vẫn sẽ viết, vì Noah, vì Jude, vì từng mảnh ghép của tình yêu, sự phản bội, lòng thù hận và sau cùng, là vì những nỗ lực hàn gắn, chữa lành và hoàn thiện bản thân của từng nhân vật đã tạo nên một bức tranh “bùng nổ màu sắc và ngập tràn những phép màu” đến như thế này.

Lướt qua bảng mục lục ở trang cuối cùng của cuốn sách trước khi bắt tay vào đọc em nó, mình tin là Trao em Mặt Trời sẽ không làm mình thất vọng vì nó độc đáo ngay từ cách tác giả đặt tên cho các chương sách của mình. Tất cả có tám chương sách, và, thật đặc biệt, là chúng chỉ xoay quanh hai tựa đề duy nhất “Viện bảo tàng vô hình” và “Bản ghi chép may rùi”, đan cài, xen lẫn, hòa quyện vào nhau, quá khứ rồi hiện tại, hiện tại rồi lại quá khứ, Noah rồi Jude, Jude rồi lại Noah. Hai người hai câu chuyện ở hai thời điểm khác nhau, ghép lại, lại tạo thành hai nửa cuộc đời trùng khớp đến hoàn hảo đúng như những gì người ta vẫn kỳ vọng vào cuộc đời của bất cứ cặp song sinh nào trên Thế giới này. Nhưng hai đứa trẻ ấy, lại luôn muốn khước từ điều đó.

Viện bảo tàng vô hình

Noah không phải một cậu bé bình thường. Nói cho cụ thể thì, cậu là chiếc Ô Èo Oặt trong mắt bố, là “thằnghènpêđêBongBóng” trong mắt những “thằng đần lớp Mười, cao bốn mét rưỡi, lấy trò quẳng lũ mười ba tuổi còn sống nhăn xuống vách đá để mua vui”, là “một mớ hỗn độn chết tiệt” trong mắt chàng người mẫu Anh say xỉn mắt hai màu đầy mê hoặc.

Và, là “cậu bé lẩn trốn trong cậu bé lẩn trốn trong cậu bé”.

Noah sợ thế giới, Noah trốn tránh thế giới, cậu không nói nhiều, cậu quan sát thế giới, bằng trái tim. Và cũng bằng cả trái tim, cậu đem lòng đắm say mái tóc bạch kim của một “ngạc nhiên thú vị” đến từ một hành tinh khác, đang điên rồ thu nhặt những mẩu hành tinh quê hương mình, luôn miệng nói chuyện về thuyết Einstein và những mẩu tin khoa học hay ho. Noah đồng tính. Phải. Và cái cách mà Jandy Nelson miêu tả những rung động đầu đời của chàng trai ấy với cậu-bạn-mới-đến Brian mới run rẩy, mới trong sáng, mới diệu kỳ làm sao. Người đọc ắt hẳn đã phải rùng mình thích thú trước cái cách mà đôi mắt màu đồng nheo nheo kì quặc thôi miên trí óc Noah, cái cách mà Lãnh địa bình thản bao bọc xung quanh Brian không ít lần khiến Noah thư thái đến mức bỏ quên cả chính cơ thể mình, và hẳn đã nín thở trước những phút giây hai chàng trai mới lớn bắt đầu có những động chạm đầu tiên, những gần gũi, những xốn xang, những thèm muốn. Noah, và cả Brian nữa, đã phải đấu tranh biết bao nhiêu trước những đổi thay, hay chính là những nhận thức mới mẻ, về bản thân mình, về con người, về cơ thể mình. Hẳn phải có cách gì đó, để những cậu bé đang vươn mình khôn lớn ấy được sống thật với trái tim, với tình yêu, bằng lòng dũng cảm và can trường hơn bất cứ con người nào.

Trong quá trình phá vỡ vỏ bọc của một cậu bé để vươn lên thành một chàng thiếu niên ấy, nghệ thuật luôn là nơi trú ẩn an toàn và kín đáo nhất của Noah. Cậu yêu hội họa, yêu cái đẹp, yêu ánh sáng và những sắc màu. Và cậu vẽ, vẽ không ngừng nghỉ, vẽ bất cứ thứ gì cậu nhìn thấy, vẽ trong trí tưởng tượng, vẽ bằng cả khối óc và con tim, cho tới khi những gì cậu sở hữu đã có thể lập thành một viện bảo tàng - viện bảo tàng vô hình - thứ có thể dễ dàng giúp cậu trở thành học sinh của trường Nghệ thuật bang California - ngôi trường mơ ước của cả gia đình cậu. Để rồi đến khi biết được kết quả xét tuyển, và sau tất cả những biến cố của gia đình, Noah đã “sống đúng với tuổi 16” của mình như thế nào, linh hồn đã chết biến nó thành con người ra sao.

Bản ghi chép may rủi

Là chị song sinh của Noah, Jude cũng mang trong mình dòng máu hội họa. Nhưng nếu Noah là kẻ bị cả thế giới cho là “kỳ quặc”, thì Jude lại là cô gái khiến cả thế giới phải khát khao - nữ thần ánh sáng với suối tóc vàng rực cùng thân hình nóng bỏng thu hút sự chú ý của bất cứ chàng trai nào ở Tụ Điểm nơi cô thường ghé qua. Jude cá tính và quyến rũ, cô sở hữu một bộ sưu tập những chiếc Váy Bồng Bềnh của bà nội đã mất và của chính cô tự tay thiết kế rồi khâu may. Jude yêu nghệ thuật và hăng say với cái đẹp, bộc bạch ở chính những bức phù điêu trên cát cô khắc họa những người phụ nữ với đôi cánh thiên thần và tâm hồn phóng khoáng.

Jude, cũng như biết bao cô gái ở độ tuổi mới lớn khác, cũng học đòi ăn vận diêm dúa, “thiếu vải”, đi đôi dép cao cả chục phân và lúc nào cũng tô môi đỏ chót. Jude cũng tụ tập chơi bời với lũ bạn “ong bắp cày” của cô, hay trêu ghẹo bông đùa với những chàng trai mới lớn. Jude bình thường, Jude không “kỳ quặc” như cậu em song sinh của mình.

Nhưng cũng chính Jude nữ thần ánh sáng ấy, đã cắt phăng mái tóc dài vàng óng mê hoặc cả thế gian, đã khao khát bỏng cháy biết bao nhiêu, bằng hai bàn tay trần tục, có thể tạc tựa nên bức tượng cẩm thạch người mẹ đã mất của mình, như một lời tạ lỗi, như một lời van xin, như một cơ hội hòa giải với linh hồn của người mẹ đã mất.

Và cũng cô gái tuổi 16 với cái tên của Vị thần Hy vọng ấy luôn hết mực yêu quý, yêu đến tận cùng, đứa em trai sinh ra trong cùng một bọc của mình.

Không phải Noah và Jude, là NoahvàJude

Noah nhỏ hơn Jude hai tiếng ba mươi bảy phút mười ba giây. Và đối với chúng, hai đứa luôn “không chỉ bằng tuổi nhau mà còn hợp thành một con người duy nhất”.

Chị nhích đến gần để chúng tôi vai chạm vai. Đây chính là chúng tôi. Đây chính là tư thế của hai đứa. Nép chặt vào nhau. Đó thậm chí còn là tư thế của chúng tôi trong bức ảnh siêu âm được chụp từ trong bụng mẹ và trong cả bức tranh tôi vẽ, bức tranh mà Fry đã xé đôi hôm qua. Khác với phần lớn mọi người trên Trái Đất này, chúng tôi đã ở bên nhau từ những tế bào đầu tiên, chúng tôi đã tới đây cùng nhau. Đó là lý do chẳng ai nhận ra Jude hầu như lo việc nói năng cho cả hai đứa, lý do bọn tôi chỉ có thể chơi đàn piano khi có cả bốn bàn tay của cả hai đứa trên những phím đàn chứ không thể chơi một mình, lý do chúng tôi không thể chơi oẳn tù tì vì không một lần nào trong suốt mười ba năm qua bọn tôi chọn lựa khác nhau. Lúc nào cũng là: hai đấm, hai bao, hai kéo. Khi tôi không vẽ cả hai trong tư thế này, tôi vẽ chúng tôi như hai nửa của cùng một con người.

NoahvàJude, họ phân chia nhau từng phần của thế giới, và Jude đã sẵn sàng cho đi cây cối, những vì sao, biển cả, và Mặt Trời, chỉ để đổi lại một bức tranh lập thể khó tin vẽ một chàng trai người Anh với đôi mắt hai màu đầy mê hoặc, cũng chính là “một nửa tách rời” của Jude sau này.

NoahvàJude, họ yêu nhau say đắm hơn bất cứ một “cặp đôi” nào trên thế giới này, bởi họ là “hai nửa của cùng một con người”. Và vì dù vẻ bề ngoài có khác biệt, họ thật sự rất giống nhau, họ là một, nên trong lòng luôn trỗi dậy những sự ghen tức không sao tránh khỏi khi cả hai đều khát khao chiếm lấy tình yêu thương của mẹ, đều muốn “đóng khung” trong cùng một tấm gương với mẹ, đều muốn biết rốt cuộc trái tim mẹ đang thổn thức điều gì - Noah luôn nghe thấy tiếng vó ngựa phi nước kiệu trong lòng mẹ, và Jude thì ham muốn tột cùng tạc bức cẩm thạch người mẹ mỗi sáng đứng ở hiên nhà nhìn ra biển cả trong mái tóc gió luồn tung bay với chiếc áo choàng bồng bềnh lái con tàu vượt muôn trùng sóng lớn. Cả hai đều đã không ít lần muốn xóa sạch mọi dấu vết minh chứng cho tài năng của người còn lại, để chúng biến mất khỏi thế gian này, và chỉ còn tài năng của bản thân mình sót lại.

Và để rồi khi mọi sự xáo trộn xảy ra và đảo tung cuộc sống của cả hai đứa trẻ mới lớn, vừa mất mẹ, khi những “cục vấu” của Jude luôn luôn là “rạn nứt”, những trái tim mới bắt đầu hối lỗi và hồi sinh:

Giờ là cơ hội thứ hai. Giờ là lúc để tái tạo thế giới.

Biết rằng với dụng cụ này mình chỉ có duy nhất một cơ hội, tôi cuốn dây điện quanh vai, đặt cưa tròn lên giữa vai Noah và tôi, rồi bật điện. Cái cưa vùng lên sống dậy. Cả cơ thể tôi rung lên dưới sức mạnh của điện năng trong khi tôi xẻ khối đá làm đôi.

Để NoahvàJude trở thành Noah và Jude.

“Cháu giết chúng sao?” Guillermo kinh ngạc hỏi.

“Không, cháu cứu chúng.”

Cuối cùng cũng cứu chúng.

Lời kết

Ở những trang cuối cùng, Jude có nói:

Tất cả chúng tôi đều tiến đến nhau trong một tiến trình va chạm, bất kể chuyện gì xảy ra. Có lẽ một vài người đã được định sẵn để xuất hiện trong cùng một câu chuyện.

Trao em Mặt Trời chính là câu chuyện của những sự “va chạm” như thế. Brian là chàng thơ của Noah. Noah là nguồn cảm hứng của mẹ. Mẹ là nữ thần trong lòng Jude. Jude là một nửa tách rời của Oscar. Oscar là người bạn tâm giao của Guillermo. Và Guillermo - Ngôi Sao Nhạc Rock Của Giới Điêu Khắc - lại chính là người mở cho Jude cánh cửa đem cô tìm lại một nửa linh hồn của chính mình - Noah, và bố, và mẹ, và những người cô yêu thương - hoàn thành “Bản ghi chép may rủi” của mình.

“Bản ghi chép may rủi” cuối cùng chẳng còn những khổ đau, hay dằn vặt tội lỗi. Ở đó chỉ còn lại những sự thật, những trải lòng, những lời thú nhận của những trái tim tan vỡ đang dần hé mở cánh cửa lòng mình, tháo cởi guồng xích và trói buộc để tan mình vào biển cả và ánh sáng, sắc màu và tình yêu - tình yêu của những nửa tách rời định mệnh cho tìm thấy nhau, của những tâm hồn “tôi rạn nứt” phá bỏ hết những rào cản ngăn cách để cùng nhau hàn gắn cuộc đời.

Trao em Mặt Trời quả thực là áng văn xuất chúng, là đại diện tiêu biểu cho một thứ văn chương mới mẻ, lạ kỳ, mà đắm say lòng người.

“Một cuốn tiểu thuyết hoang dại, đẹp đẽ, sâu sắc và đầy cảm động. Giọng văn của Jandy Nelson sôi nổi và sống động đến nỗi những trang truyện của cô ấy gần như tỏa sáng trong bóng tối” - RANSOM RIGGS

Tác giả: Thúy Hạnh - Bookademy

------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn

Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3